Het platteland is van iedereen, visie PvdA Raalte over het buitengebied

Van familiebedrijven naar dierfabrieken

De laatste tijd is er veel te doen over de gevolgen van intensieve veehouderij op de gezondheid van omwonenden. Binnen de gemeente Raalte laaide de discussie vooral op bij de uitgifte van een vergunning voor een groot varkensbedrijf in Mariënheem.

De landbouw verandert. Kleinschalige familiebedrijven maken steeds vaker plaats voor megabedrijven met meerderde verdiepingen. Schaalvergroting is overleven voor veel boeren. Los van het feit dat door deze ontwikkeling het platteland compleet verandert, kleven er aan deze megastallen veel gezondheidsrisico’s. Buurtbewoners maken zich zorgen en niet zonder reden. In de gemeente Raalte laaide een discussie op toen er een vergunning voor een megabedrijf in Mariënheem werd afgegeven.

Haal er deskundigen bij

De provincie Overijssel constateerde dat de gevaren van geitenhouderijen in Overijssel onvoldoende onderzocht worden. Daaruit vloeien gezondheidsrisico’s voor de omgeving voort. De GGD vindt dat er een bepaalde afstand moet zitten tussen intensieve bedrijven en woonbebouwing of scholen. Bij een afstand van minder dan 1000 meter tussen intensieve veehouderij en woonbebouwing vindt de GGD een aanvullende gezondheidskundige risicobeoordeling zeer wenselijk. Genoeg redenen dus om deze deskundigen vaker mee te laten kijken. Op voorstel van de PvdA en D66 heeft de gemeenteraad in november besloten om de GGD bij alle belangrijke beslissingen om advies te vragen.

Gerichte maatregelen bij gebruik bestrijdingsmiddelen

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is een ander belangrijk aandachtspunt. Onlangs werd een Duits onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat het aantal insecten de afgelopen 25 jaar met 75 procent is afgenomen. Daarbij wordt een relatie gelegd met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Toxicologen hebben aangetoond dat stoffen als glyfosaat gevaarlijk zijn en deze direct verboden zouden moeten worden. Zelfs als het gebruik vandaag stopt, blijven de effecten nog 10 jaar merkbaar, omdat deze stoffen heel langzaam afbreken.

De PvdA vindt dat het gebruik van gif vraagt om maatregelen, ter bescherming van omwonenden. Het gebruik van deze middelen kan immers van grote invloed zijn op de gezondheid van onze inwoners. Maatregelen kunnen bijvoorbeeld spuitvrije zones tussen bloembollenteelt zijn. Of een verbod op gebruik van gif in de buurt van woonbebouwing en scholen.

Een vinger in de pap

Of het nu gaat om intensieve veehouderij of om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, de gemeente wil graag een vinger in de pap. We hebben eigenlijk maar één belangrijk middel om hier iets aan te doen: het bestemmingsplan Buitengebied. Dat plan bepaalt wat er op een plek mogelijk is. Als een vergunningaanvraag “past” binnen het bestemmingsplan, dan kan de gemeente die vergunning in principe niet weigeren.

Ondernemers die een megabedrijf met geiten of varkens willen starten, zouden op allerlei plekken in Raalte toestemming kunnen krijgen. Zeker volgens het huidige bestemmingsplan. Alle reden dus om ervoor te zorgen dat het bestemmingsplan Buitengebied wordt aangepast. We willen een bestemminsplan dat de waarden beschermt die we belangrijk vinden. De raadsleden die in de krant aangeven “het helemaal gehad te hebben met de stal in Mariënheem” of zeggen “de vergunning in te willen trekken”, maar vervolgens niet het bestemmingsplan willen wijzigen, houden dus geen eerlijk verhaal.

Respect voor iedereen

Is de PvdA dan tegen boeren? Nee, in tegendeel! De agrariërs die wij kennen werken hard aan hun bedrijf. Ze hebben juist respect voor hun omgeving en moeten knokken voor een eerlijke prijs voor hun producten. Maar op sommige plekken zien wij een bepaalde vorm van bedrijfsvoering (en dan vooral de intensieve veehouderij) liever niet. We moeten streven naar een betere balans tussen de risico’s voor de volksgezondheid en het milieu enerzijds en het bedrijfsbelang van veehouderij en landbouw anderzijds.

Het plan ‘Heel Salland biologisch’ dat onlangs gepresenteerd werd, is wat ons betreft een aansprekend ideaal, een stip op de horizon.

De gemeente als regisseur

Het is nu zaak om alle landbouwers te betrekken bij de concrete stappen in de richting van duurzame en gezonde bedrijfsvoering. Op dit moment lijkt het erop dat veel landbouwers zich niet serieus genomen voelen en daarom afhaken bij de gesprekken over dit plan. Wij denken dat het plan alleen kan slagen als de hele agrarische sector zich inzet en betrokken voelt.

Wij pleiten daarom voor een actieve rol van de gemeente Raalte in de dialoog tussen biologische en reguliere landbouwers. Daarnaast kan de gemeente een actief beleid voeren om bepaalde vormen van landbouw meer aan het voetlicht te brengen. Voorlichting over biologische landbouw, organiseren van streekproductmarkten of het toestaan van nieuwe recreatievoorzieningen in het buitengebied zijn hier voorbeelden van.

Arie van der Wilt

Fractie PvdA Raalte