PvdA diep teleurgesteld in besluit Raad tot uitbreiding varkensbedrijf Tijs Heeten

De bijdrage van Arie van der Wilt, fractievoorzitter PvdA in de raadsvergadering van 18 juli 2024:

“Voorzitter, in de periode dat ik in de raad zit, worden er soms besluiten genomen waarvoor ik me schaam dat ik erbij was. Dat ik kennelijk ook zelf niet in staat was om overtuigend genoeg aan te geven dat het anders moet. En dit is zo’n moment. Nu zult u zeggen “het besluit is nog niet genomen”, maar we weten allemaal dat dat theorie is: er zit hier niemand aan tafel die het standpunt niet al bepaald heeft.

Blijkbaar hebben we niets geleerd van de situatie in Brabant, waar de gevolgen van de intensieve veehouderij voor de volksgezondheid en de natuur landelijk nieuws waren. Of van de signalen van het RIVM of de GGD over de risico’s die het op grote schaal bij elkaar zetten van dieren met zich meebrengt.

Zelfs de president van de Nederlandse Bank, dhr Klaas Knot, gaf onlangs aan dat de vleesverwerkende sector in Nederland zou moeten krimpen, omdat de maatschappelijke kosten, dat wat we gezamenlijk elk jaar moeten bijdragen aan herstel, hoger zijn dan het bedrag dat ermee verdiend wordt.

Toen enkele jaren geleden een Brabantse varkensboer bij Mariënheem een vergunning van 2000 varkens kreeg bovenop de al bestaande vergunning van 9000, brak er hier een crisis uit. Schande dat dit kon, de provincie had de natuurvergunning moeten intrekken, en de gemeente zou zelfs moeten proberen de boerderij aan kopen.

Nu hebben we het over een bedrijf waar straks een vergunning is voor 23.744 varkens. Op een kwetsbare plek. Maar dat is niet erg, want het is een jonge ondernemer, en hij komt hiervandaan.

Laat ik duidelijk zijn voorzitter, ik geloof ook dat dit een prima ondernemer is die hier het beste voorheeft. Alleen is dat geen enkel criterium in een ruimtelijke afweging. Het bedrijf ligt pal naast een zone die was aangewezen in het kader van de ecologische hoofdstructuur, in welk kader het bedrijf van de buurman ook door de provincie is aangekocht en gesaneerd. Bovendien grenst het aan één van de belangrijkste landgoederen, Schoon-Heeten, en ligt het op korte afstand van het Boetelerveld.

De portefeuillehouder geeft aan dat de situatie er alleen maar beter op wordt, door toepassing van nieuwe technieken. We horen al 20 jaar niet anders dan dat elke uitbreiding een verbetering is, maar de praktijk is telkens anders. En ook nu moeten we constateren dat zowel de wetenschap als de rechterlijke macht ten aanzien hiervan een genuanceerd standpunt inneemt.

Een ronduit slecht gevoel hebben we ten aanzien van de gevolgen voor de buren. Deze ervaren nu al  overlast, en zoals mevrouw tijdens de Rond de Tafel-bijeenkomst aangaf en hetgeen bevestigd werd van ambtelijke zijde, zal de overlast vanwege de uitstoot van fijnstof op dit perceel nog groter worden!

Dit is niet iets onbenulligs: als je kijkt op de site van het longfonds, dan zie je dat bijv. 20% van alle kinderen die aan astma lijdt, dit heeft als gevolg van fijnstof. Toen een paar maanden geleden er een nieuwe kaart verscheen van de situatie van fijnstof in Nederland, dacht ik: “dat zal wel over de randstad gaan, met de industrie en het verkeer”. Maar niets is minder waar: de belasting is met name hoog in het noorden van Limburg, en het oosten van Brabant, Gelderland en Overijssel, en dat wordt vooral veroorzaakt door de uitstoot van de intensieve veehouderij.

Het is voor de PvdA onacceptabel dat bij de afweging tussen enerzijds gezondheid van onze inwoners, en anderzijds de economische belangen, gezondheid steeds het onderspit delft.

Waarop dit voorstel op dit moment? Ik vind het merkwaardig dat we nu een besluit moeten nemen, zonder dan de Commissie MER een advies heeft gegeven. Sterker nog, ik heb nog nooit gezien dat de raad om een ontwerpbesluit gevraagd werd, dat als definitief kan worden aangemerkt als er geen zienswijzen worden ingediend. Het is toch niet meer dan normaal dat de raad pas een besluit neemt op het moment dat de adviezen binnen zijn. Wie bedenkt dit, en wat is hier aan de hand?

Hetzelfde geldt voor de vergunning op basis van de Wet Natuur Bescherming. Waarom wachten we niet gewoon af tot deze procedure is afgerond. Onze vertegenwoordigers bij de provincie gaan ervanuit dat die er in dit geval nooit gaat komen.

Dan het voorstel zelf voorzitter. Er wordt gevraagd een verklaring van geen bedenkingen af te geven voor de afwijking van het bestemmingsplan, en daarover staat helemaal niets in de stukken. Dat is een ruimtelijke afweging. Dat gaat niet over stikstof of dierenwelzijn. Er staat slechts dat “met de principe-medewerking reeds is uitgesproken dat de impact van de uitbreiding en een bouwvlak tot 3,5 ha acceptabel is”.

Ons bestemmingsplan Buitengebied kent verschillende soorten agrarisch gebied, nl:

• agrarisch, Hier is op een aantal plekken uitbreiding en zelfs nieuwvestiging van intensieve veehouderij mogelijk, daar maken ook de voormalige reconstructiegebieden deel van uit.
• agrarisch met landschapswaarden. Deze aanvraag gaat over gebied met de bestemming agrarisch met landschapswaarden, waar aanzienlijk minder mag, Hier kan een bouwperceel worden vergroot tot 1,5 ha, en in sommige gevallen tot 2, maar nooit meer.

Deze indeling is niet willekeurig tot stand gekomen, maar gebaseerd allerlei onderzoeken en rapportages.  Als we hiervan willen afwijken, dan zal dat goed gemotiveerd moeten worden. Dan zullen we moeten aangeven waarom de destijds gemaakte keuzes nu anders zouden worden gemaakt, op basis van ruimtelijke uitgangspunten. Dat blijft volledig achterwege. Dat gebeurt nu niet, en dat is niet gebeurd in 2021, toen het belangrijkste argument was: het is een jonge ondernemer, en hij komt hiervandaan.

Kortom voorzitter, het voorstel vaart niet alleen een verkeerde koers, het is ook inhoudelijk volstrekt onvoldoende.”

Na de stemming bleken alleen PvdA, GroenLinks en D’66 tegen de uitbreiding van het varkensbedrijf naar een megastal! Alle andere fracties in de gemeenteraad vinden het een geweldig plan!