Standpunt PvdA voor gemeentebegroting Raalte 2019

PvdA Raalte Algemene beschouwingen

De begroting voor 2019 is een “beleidsarme begroting”. Een begroting die eigenlijk gewoon een verlenging is van het beleid van de vorige periode. We zouden dus in principe onze algemene beschouwingen van het vorig jaar kunnen houden. Dat doen we niet. Maar de rode draad van ons programma komt natuurlijk wel terug.

Iedereen doet mee!

De PvdA Raalte staat al jaren bekend als een constructieve partij. Ook de komende vier jaar blijven wij meedoen waar dat kan, samenwerken waar dat past, en tegengas geven waar het moet. Onze overtuiging blijft: ‘Door constructieve samenwerking met coalitie en oppositie bereiken we het meest’. Toch zijn er een aantal punten die voor de PvdA helder en duidelijk zijn. De kern van de sociaaldemocratie is namelijk dat iedereen mee moet kunnen doen in de samenleving. Dat betekent dat de sterke schouders de meest lasten dragen en dat we de kwetsbaren helpen en beschermen.

Iedereen doet mee:

• Ouderen
• Jongeren
• Kwetsbaren
• Kinderen

Daarnaast voor iedere inwoner:

• Een gezonde gemeente
• Groene, leefbare omgeving
• Toegankelijkheid voor alle informatie over duurzaamheid
• Werk en kansen voor iedereen
• Geschikte woningen voor iedereen

Alle Ouderen doen mee!

Waardig oud worden op de plek waar je wilt. Daar staan wij voor. Dwing ouderen niet te verhuizen naar andere plaatsen of locaties. Zorg  daarom voor leefbare dorpskernen met voldoende voorzieningen. Daarnaast moeten woningen levensloopbestendig gemaakt worden, zodat ouderen daar langer kunnen blijven wonen. Deze woningen moeten in alle kernen staan.

Alle jongeren doen mee!

Jongeren zijn de toekomst van onze gemeente. Laten we ze dan ook alle kansen bieden. Dat begint al met betaalbare starterswoningen. Woningen die betaalbaar zijn ook voor de lagere inkomens. Te vaak zit de koopmarkt op slot voor bepaalde inkomens. Daarnaast moeten er voldoende betaalbare huurwoningen zijn. Jongeren mogen niet overgeleverd zijn aan de vrije sector, waar huren worden betaald die hoger zijn dan anderhalf maandinkomen. Bovendien zijn de toetsingseisen van particuliere huurders soms te gek voor woorden. (Vier keer de huur als inkomen bijvoorbeeld.) Bied jongeren toekomstperspectief met goede doorstromingskansen in de woningmarkt.

Kom op voor de kwetsbaren in onze samenleving!

De PvdA is er van oudsher om op te komen voor de kwetsbaarste  groepen in de samenleving. Mensen met een beperking bijvoorbeeld, of mensen met schulden, ziekte, of andere problematiek. Wij willen die mensen helpen. Dat begint met het bereiken van deze mensen. Het minimabeleid, de regeling meedoen, de schuldhulpverlening en de WMO/participatiewet moeten begrijpbaarder geformuleerd worden. Mensen verzuipen in beleidstaal en weten niet waar ze moeten aankloppen. 20% van de mensen maakt maar gebruik van de minimaregelingen! Dat kan en moet anders.

De PvdA zal hiervoor een motie indienen.

Geen concessies!

In de begroting staat: “de uitvoering van het beleid m.b.t. jeugd en participatie kan niet binnen het beschikbaar gestelde rijksbudget worden uitgevoerd. In het voorjaar van 2019 komen er nadere voorstellen om te komen tot een structureel sluitend financieel perspectief voor het sociaal domein. In basis komt dat neer op keuzes om middelen van de algemene dienst in te zetten of het voorzieningenniveau aan te passen.”

Laat duidelijk zijn dat er voor de PvdA maar één keuze mogelijk is: het beperken van het voorzieningenniveau is onacceptabel. We gaan nooit concessies doen aan het welzijn van de kwetsbaarste van onze gemeente. Dat iedereen kan meedoen is voor ons een groot goed.

Alle kinderen doen mee!

Kinderen leren van elkaar, met elkaar en in bepaalde sociale verbanden. Denk aan muzieklessen, sportverenigingen, speeltuinen en typelessen. Niet alleen hun vaardigheden worden daarmee verhoogd. Ze leren ook sociaal en emotioneel in verband met elkaar handelen en denken. Bovendien doen kinderen sociale contacten op in hun vrijetijdsbesteding.  Maar wat nu als een deel van de kinderen hier door het lagere inkomen van hun ouders niet voor in aanmerking komt? Dan springt de gemeente bij! Ieder kind moet zich kunnen ontwikkelen. Een kind mag daarom nooit het slachtoffer worden van de situatie van de ouders. Daarom focus op bestaande regeling en zorgen dat er meer mensen gebruik van maken.

Gezondheid en duurzaamheid

Een gezonde gemeente voor iedere inwoner

Een gezonde gemeente is een gemeente waar het welzijn van de inwoners voorop staat. Zowel fysiek als mentaal. Fysiek betekent dat de inwoner geen last heeft van de uitwassen van intensieve veehouderij, intensieve akker- en tuinbouw, uitstoot van de industrie en geluidsoverlast van het verkeer. Daarom pleiten wij al jaren voor een GGD-advies bij iedere nieuwe agrarische bestemming, zijn wij kritisch over waar de industrie mag uitbreiden en strijden wij tegen de intensieve lelieteelt.

Daarnaast is het mentale gedeelte heel belangrijk. Stress over werk, geld, ziekte en beperkingen om mee te doen leveren gezondheidsproblemen op. De mensen voor wie dit geldt moeten weten dat ze op de gemeente kunnen terugvallen.

Een groene omgeving voor iedereen

De natuur is van iedereen. Daarom willen we dat iedere inwoner kan genieten van groen. Wij zorgen voor extra focus op groen in ieder bestemmingsplan. PvdA  Raalte kijk bij iedere uitbreiding of wijziging in het bestemmingsplan of dit niet ten koste gaat van de groenvoorziening voor de inwoners. Daarnaast steunen wij initiatieven die meer groen opleveren. Dit sluit weer naadloos aan op onze focus op duurzaamheid. Meer groen betekent minder asfalt en minder opwarming.

Een duurzame gemeente voor iedereen

Zonnepanelen, warmtepompen, van het gas af, dakbeplanting. Sla de krant open en je leest over allerlei initiatieven. Voor veel burgers is dit een ver van hun bed show. De PvdA pleit voor een duurzaamheidsplatform waarop informatie over duurzaamheid gebundeld staat. Praktische informatie wel te verstaan! Dus waar de burger iets mee kan. Vragen als: Wat kan ik zelf doen om mijn woning duurzamer te maken? Waar zijn er subsidieregelingen voor? Wat is de terugverdientijd van zonnepanelen etc. Daarbij gaat het niet per se om het beschikbaar stellen van extra geld beschikbaar stellen, maar juist om het bundelen van informatie. Faciliteer als gemeente de inwoners in hun vragen over duurzaamheid. Zoek waar mogelijk de samenwerking met en de expertise van het bedrijfsleven. Een mooi voorbeeld is het duurzaamheidsplatform van de gemeente Gouda.

Bij de bespreking van de notitie Duurzaam Raalte 2050 hebben we onze teleurstelling uitgesproken. Volgens ons gaat het lang niet ver genoeg. Wij verwachten een veel actievere en initiërende rol van de gemeente. Duurzaamheid, gezondheid en veiligheid moeten een afwegingsfactor zijn bij alle gemeentelijke beleidsbeslissingen.

Beter beleid bestrijdingsmiddelen

Bijna wekelijks lezen we in de pers verhalen over de afname van de biodiversiteit als gevolg van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. We blijven van mening dat de situatie rond het gebruik van gif in de bollenteelt vraagt om maatregelen om inwoners te beschermen. Deze bedrijfsvoering kan immers van grote invloed  zijn op hun gezondheid. Daarbij denken we aan spuitvrije zones tussen percelen met bloembollenteelt enerzijds,  en woningen scholen en publieke ruimtes anderzijds.

Een verbod op deze bestrijdingsmiddelen in Raalte zal helaas moeilijk worden vanwege de bestaande wetgeving. Maar, de PvdA vindt dat alle gronden van de gemeente die voor landbouw worden gebruikt, in gebruikt, alleen op een verantwoorde / biologische wijze beheerd mogen worden.

De PvdA heeft hierover een motie voorbereid.

Maak beleid voor megastallen!

De PvdA maakt zich al jaren druk om de komst van megastallen. Al bij het vaststellen van het oorspronkelijke plan Buitengebied en bij de visie op landbouwontwikkelingsgebieden hebben wij ons geroerd. In februari 2015, bij de eerste herziening van het bestemmingsplan buitengebied, hebben wij geprobeerd om megabedrijven te weren. Bijvoorbeeld het varkensbedrijf bij Mariënheem dat op korte afstand van een school staat. De hele raad was verontwaardigd over de ontwikkeling bij dit bedrijf. Tot onze verbazing zijn er nog steeds geen maatregelen genomen om het vestigen van dit soort bedrijven te voorkomen.

De wethouder heeft bij herhaling aangegeven met een herziening te komen, maar maakt daar in onze ogen onvoldoende haast mee. Ook over de gevolgen van de intensieve veehouderij voor de gezondheid van onze inwoners, krijgen we steeds meer verontrustende informatie.

We praten hier in Raalte al jaren over, zonder dat er iets gebeurt. De provincie is doortastender en heeft inmiddels de vestiging van nieuwe geitenhouderijen aan banden gelegd.

Twee jaar geleden is in Raalte over veehouderij en gezondheid een informatiebijeenkomst gehouden. De uitkomst van deze bijeenkomst vraagt om een doortastende aanpak en een snel vervolg. Toch ervaren wij onvoldoende gevoel van urgentie.

Koppel volksgezondheid aan de landbouw

De afgelopen jaren zijn er al veel aanpassingen van het bestemmingsplan buitengebied geweest. Allemaal plannen voor individuele aanvragers. Plannen die uit vele honderden pagina’s bestaan en waar veel ambtelijke tijd in gaat zitten. Plannen die over het algemeen gaan over het verruimen van mogelijkheden voor agrariërs of bouwmogelijkheden op voormalige agrarische percelen.

Kennelijk wordt daaraan door het college een grotere prioriteit toegekend dan aan de gezondheid van de inwoners van onze gemeente. Veel duur maatwerk dus, in plaats van gegrond beleid over gezondheid en landbouw. Wat de PvdA betreft kan er niet langer gewacht worden met de start van dit beleid. Er moet een betere balans worden gevonden tussen de risico’s voor de volksgezondheid en het milieu enerzijds en het bedrijfsbelang van veehouderij en landbouw anderzijds. We zullen op dit punt een motie indienen.

Werk en kansen voor iedereen!

Stimuleer ontwikkeling

Een goede economische ontwikkeling vormt de basis voor banen. Na de crisis van de afgelopen periode zien we gelukkig dat de economie herstelt. Ook in Raalte moet dit leiden tot meer bedrijvigheid, en groei van lokale bedrijven.

Recreatie en Toerisme is één van de groeisectoren binnen onze gemeente. De PvdA betreurt het dat de mogelijkheden voor deze bedrijfstak te weinig worden benut. Een belangrijke oorzaak is dat mogelijke ontwikkelkansen vooral worden beperkt tot de huidige ondernemingen. Bestaande ondernemingen mogen uitbreiden en vernieuwen, nieuwe aanbod wordt bij voorbaat vrijwel uitgesloten.

Het centrum van Raalte kent leegstand. Een aantal winkeliers heeft het moeilijk. Lokale bedrijven en landelijke ketens sluiten hun deuren. Onlangs was het de beurt aan Xenos. Deze ontwikkelingen vragen niet om een afwachtende houding, maar om een visie op de centrumontwikkeling. Een actief beleid moet leegstand voorkomen. Het aantrekkelijk houden van het winkelaanbod en de openbare ruimte is daarbij de grote uitdaging. Dat betekent dat er ander gebruik mogelijk moet zijn.

De PvdA ziet voor de gemeente een faciliterende rol. Het initiatief en de ideeën moeten van de betrokkenen komen. Winkeliers, ondernemers en pandeigenaren hebben een gezamenlijk belang bij het levendig houden van het centrum. Het bestuur moet niet het wiel opnieuw uitvinden, maar juist luisteren naar de mensen in het veld. Op hun beurt moeten betrokkenen niet leunen op beleidsmaatregelen en het bestuur, maar zelf met initiatieven komen.

Voldoende werk; vraag én aanbod

De PvdA maakt zich zorgen over het achterblijven van de verkoop van bedrijventerrein. Dit is een extra financiële last voor de gemeente. Al jaren horen we heel optimistische voorspellingen. Er wordt met veel geïnteresseerde partijen gesproken en alles komt goed. Daarop voortbordurend gaan we meer grond uitgeven dan volgens de provincie haalbaar is. We verkopen op de Zegge 7 grond voor  een nieuw pand aan een bestaand bedrijf. Hierdoor staan drie oude panden leeg. Wat levert dit nou op?  Duidelijkheid op het gebied van uitbreiding van bedrijventerreinen, dat is wat de PvdA mist. In Heino gaan stemmen op om het bedrijventerrein verder uit te bouwen. In Raalte blijft de uitgifte achter. Samenhang is echt dringend nodig!

Inmiddels staan er winstwaarschuwingen in de begroting. “Na een periode van economische malaise en daarmee gepaard gaande werkloosheid merken we nu dat de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt. Er zijn veel vacatures die moeilijk in te vullen zijn. Er is een discrepantie tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt” De PvdA zet fors in op banen, zowel op de vraag als op de aanbodkant. Dus vanzelfsprekend zijn we blij met de deelname van Raalte aan de ‘Human Capital Agenda Regio Zwolle’. Zo kunnen we echt iets doen aan het groeiende tekort aan geschoold technisch personeel. Daarbij is het overigens sterk de vraag wat Raalte zelf er mee opschiet, omdat we daarbij de concurrentie aangaan met o.a. de stad Zwolle zelf. Daarnaast moet de gemeente Raalte kiezen welke rol ze in deze samenwerking wil innemen. Gaan we ons profileren rond Agro-food? Of willen we juist onze woonfunctie nog meer benadrukken? Hiervoor is een sociaaleconomische visie gewenst.

Dat het probleem veel groter is dan we dachten, blijkt uit het feit dat het Jumbo niet lukt om personeel in de regio te vinden. Daardoor worden er 400 Poolse werknemers aangetrokken.

Dit leidt bij de PvdA tot een aantal vragen.

Betrek statushouders

Ook vorig jaar heeft de PvdA gewezen op een vraag van een grote groep statushouders binnen onze gemeente. Ze vroegen tijdens ‘De raad op Pad’ om hulp bij het vinden van werk. Nog steeds vormt de integratie van statushouders een belangrijk aandachtspunt. De werkloosheid onder deze groep blijft erg groot. Vorig jaar hebben we al aangedrongen op een veel actievere rol van de gemeente op dit punt. Kennelijk wordt de match nog steeds niet gemaakt. De verbinding die wij noodzakelijk vinden. Een groep statushouders die niet meedoet en tegelijkertijd nieuwkomers naar de gemeente halen om werk uit te voeren. Kortom: verbind statushouders met het huidige aanbod van werk.

De PvdA heeft hier een motie voor voorbereid.

Analyse noodzakelijk

De tweede vraag is wat dit betekent voor ons beleid als het gaat om bedrijventerreinen.

De wetenschap dat het moeilijk wordt om aan personeel te komen, zal ondernemers niet stimuleren om juist in Raalte aan de slag te gaan. De noodzaak om banen te creëren is voor de PvdA altijd de aanleiding geweest om investeringen in economische ontwikkeling te stimuleren.

Als de vraag naar werkgelegenheid zou ontbreken, wat is dan de reden om te investeren in bedrijventerrein? De PvdA vindt dat een analyse nodig is van vraag en aanbod van arbeid in Raalte De uitkomst dient als basis voor het economisch beleid.

De PvdA heeft daarvoor een motie voorbereid.

Geschikte woningen voor iedereen

Zoals we eerder in deze beschouwing al zeiden: ouderen en jongeren hebben het lastig op de woningmarkt.

In Raalte groeit het woningaanbod scheef. We bouwen hard en veel. Jammer genoeg zijn dit bijna allemaal tweekappers, vrijstaande woningen en beperkt rijtjeshuizen. Voor een groot deel van de inwoners, en dan met name de starters, zijn deze woning ver buiten bereik. Het aanbod van betaalbare starterswoning staat steeds meer onder druk. (zie jongeren)

Daarnaast zien we dat door de toenemende vergrijzing behoefte is aan levensloopbestendige woningen in alle kernen. (Zie ouderen)

Bouw duurzaam en voor iedere doelgroep

In elke kern moeten voldoende woningen beschikbaar zijn voor iedere doelgroep. Dat is het uitgangspunt waarover we het allemaal eens zijn. De huidige uitwerking van het woningbeleid, stemt de PvdA ontevreden.

In de begroting lezen we dat de vraag naar kavels toeneemt, zodat we er daarvan meer beschikbaar moeten stellen. De PvdA vindt dat een foute keuze. Uit de analyses van de woningmarktonderzoeken blijkt dat er binnen onze gemeente al meer twee-onder-een- kapwoningen en vrijstaande woningen beschikbaar zijn dan er over enkele jaren nodig zijn. Het  probleem is juist dat de doorstroming onvoldoende op gang komt. Aan de ene kant blijven mensen wonen in hun huis dat eigenlijk veel te groot geworden is. Aan de andere kant willen kopers liever een nieuwe woning dan een bestaand huis. Daarmee veroorzaken we een probleem voor de toekomst. Sommige huizen zullen straks onverkoopbaar zijn.

Vergelijk het met bedrijventerreinen in steden. Oude bedrijfsterreinen zijn vaak verpauperd doordat er elders nieuwe mogelijkheden werden gecreëerd. Dit gebeurt ook met de constante toevoeging van nieuwbouwwoningen in het hoge segment. De inzet zal gericht moeten zijn op doorstroming. Ook dit hoort bij een duurzame ontwikkeling. De PvdA heeft hier een motie voor opgesteld.